«ماهیت غیر وجود است»
این گفته ابن سینا منشاء ایجاد فلسفه ای شد که بعد ها به اصالت وجود و یاو اگزیستانسیالیسم منجر شد.
اوگفت که ماهیت غیر از وجود است. یعنی اگر بگوئیم : انسان موجود است، دیوار موجود است، انسان مفهومی مغایر باوجود دارد.دیوار نیز مفهومی مغایر با وجود دارد.
پس در این جا وو چیز جلوه می کند ؛یکی انسانیت انسان و دیوار بودن دیوار و دیگری وجود داشتن آنها !
در فلسفه سینایی ماهیت شناسیی با وجود شناسی تفاوت کامل دارد . چون اولی به چیستی و دومی به هستی ارتباطپیدا می کند.
بعدها به صورت یک مطلب بسیار جدّى فلسفه درآمد و فلاسفه بعدى بطور مفصّل پیرامون همین امر بحثها کردند.
ابن سینا در این ارتباط سه نظر دارد:
گاهى مى‌گوییم:
فلان حقیقت و ماهیت در اعیان موجود است.
گاهى مى‌گوییم:
فلان حقیقت و ماهیت در اذهان موجود است.
و بالاخره گاهى مى‌گوییم:
فلان حقیقت موجود است اعم از اینکه در ذهن موجود باشد یا در خارج.
او تصریح می کند که سه جمله فوق با این جمله که می گوید:
حقیقت فلان چیز فلان حقیقت است. یعنی معنی وجود غیر از حقیقت است. ابن سینا تاکید می کند اگر کسی بگوید : فلان حقیقت فلان" شئ " است حرفی بی حاصل گفته است. هم چنین اگر کسی بگوید فلان حقیقت "شئ" است نیز سخنی بی فایده تر گفته است.
ادامه دارد....
امیر تهرانی
